GELENEKSEL BODRUM  EVLERİ      

Küçük, kübik, beyaz, taş…denince akla Bodrum evleri gelir. Sevimli ölçeği
küçücük pencereleri ile Bodrum evleri insanın içinde sıcacık bir duygu uyandırır. Samimiyeti ve basit çözümleriyle insanı öylesine sarmalar ki görür görmez vazgeçilmez olur. Günümüzün minimalist kavramının mükemmel bir örneğidir.

Yöresel Bodrum evleri bulunduğu iklime göre şekillenmiştir. Kış mevsiminin uzun bir ilkbahar gibi yaşandığı Bodrum’da diğer ayların sıcak olması sebebiyle yaşam dışa dönüktür. Yemekler terastaki ocakta pişer ve yenilir. Çamaşır terasta yıkanır, konuklar ağırlanır. Bu nedenle kapalı mekan ihtiyacı en aza indirgenmiştir.

Yarımadada kolay ve bol bulunan yapı malzemesi ise taştır, duvarlar taş ile örülür. Duvardan duvara katran ağacından ahşap kirişler yatay olarak konulur. Üzerine yörede kargı denilen sazlar yatırılır. Sahillerde bolca bulunan deniz eriştesi yıkanıp kurutulur. Sazların üzerine serilir. Ve son olarak killi geren toprağı ile çatı da kapatılmış olur. Silindirik bir taş ile toprak sıkıştırılır böylece ev bitmiş olur.

Bina boyutlarını ya malzemenin boyutları ya da ergonomi belirler.Yani ustanın elindeki ahşap kiriş 5 metre ise odanın genişliği 4,5 metre olabilir. Tavan yüksekliğini ise “elim deymesin” tabiri belirler. Bu durumda tavan yüksekliği 2,10 - 2,30 arasındadır. Evlerin üst köşelerinde üçlü sivri çıkıntılar vardır. Bunlar gerektiğinde evi savunabilmek için yapılmış silah mazgallarıdır. Bu konudaki bir söylenceye göre ise denizcileri koruması için Poseidon’ a adanmış yakarı sembolleridir.

Pencereler küçük yapılır ki yaz aylarının kavurucu sıcağından korunulabilsin. Bununla beraber ışığı içeriye bolca alabilmek için pencereler içe doğru genişleyecek şekilde yapılır.

Bodrum evlerinin tüm bunların yanında en önemli özelliği, evi oluştururken kullanılan her elemanın bir işlevi olmasıdır. Yaşamsal fonksiyonu olmayan hiçbir şeye yer verilmez. Bununla beraber ihtiyaç olan her şeye sahiptir.

“Ocak”, yemek pişirmek ve ısınmak için yapılır. Kimi odaların köşelerine ustaca yerleştirilmiş “yunak”, banyo yapmak için kullanılır. “Yüklük” adı verilen genişçe sabit dolap, yatak yorgan ve giysileri koymak içindir. “Sergen” raflarına ise tabak çanak gibi mutfak ve diğer ev gereçleri yerleştirilir. Duvar kalınlığından yararlanılarak oluşturulan nişler ise evin yegane dolaplarıdır.

Yarımadada doğal ortamın zenginliği öylesine doyurucudur ki bezemeye gerek duyulmaz. Evdeki tek bezeme sergen raflarının önündeki oymalardır.Evlerin beyaz rengi de ihtiyaçtan kaynaklanır. Bu kireç badana sayesinde hijyen yanında sıcak iklimin vazgeçilmez zararlıları olan akrep, çıyan ve yılandan uzak kalmayı sağlar. Ayrıca binayı güneşin istenmeyen ışınlarından ve ısısından korur.

Bodrum evleri plan tipolojisi bakımından dört ana grupta incelenebilir.
   
SAKIZ TİPİ EV
En yaygın görülen plan tipidir. İki katlı bu ev, dikdörtgen şeklindedir ortada bir merdiven holü, sağda ve solda birer oda vardır. Önünde genişce bir terası vardır.

LEVANTEN EV
Sakız tipi eve kurulum açısından çok benzer. Farkı daha geniştir ve yüksek tavanlıdır. Dışında yatay kat profilleri köşelerinde ise kabartmalı bezemeler ve süslü pencere söveleri yer alır.
Levanten evler adından da anlaşılacağı gibi 19.yy.’da yarımadada ticari faaliyet gösteren Avrupalı tüccarların evleridir.

MUSANDIRALI EV
Daha çok bahçe içlerinde yazlık ev olarak kullanılmıştır. Yaklaşık yarımşar kat kod farkı olan dört hacimden oluşur. İlk giriş odası mutfak olarak kullanılır. Mutfağın yanındaki oda yarı gömük bodrum kat olarak yapılmıştır. Bu sayede  ısısı düşük kiler odası olarak kullanılır. Kilerin üstü baş odadır. Oturma ve misafir ağırlama baş odanın en önemli fonksiyonudur. Baş odadaki yüklük dolabının içinden ise iki basamakla mutfağın üzerinde yer alan musandıra odasına çıkılır. Tavan yüksekliği 140 cm. olup yatmak için kullanılır.
    
KULE EV
Geçmişi orta çağa dayanan derebeyi evleridir. En eski ve görkemli ev tipidir. Musandıralı ev gibi yarım kat kod farkları ile ilişkilendirilmiş hacimlerden oluşur. Üç katlıdır, zemin katta ahır bulunur, sonra sıra ile odalar yükselir. Üstlerinde sivri uçlu mazgallar vardır. Daha önceleri giriş kapılarının önünde açılıp kapanan köprüler ile girişleri kontrol edilirmiş.